تشریع اسلامی و عقاید و احکام آن از وحی الهی- قرآن و سنت – برگرفته شده است. اینها دو مصدر اسلام هستند و قوانین و عقاید و احکام اسلامی از این دو برگرفته شده اند. بطور مختصر این دو اصل تعریف می شوند:
خداوند متعال قرآن را بر بنده اش محمد صلی الله علیه و سلم فرستاد تا سبب هدایت پرهیزکاران و قانونی برای مسلمانان باشد وشفای دل کسانی باشد که خداوند قصد هدایت آنان را دارد و چراغی برای کسانی باشد که خداوند به آنان رستگاری و نور را اراده نموده است و آن شامل آن اصولی است که خداوند برای آن پیغمبران را فرستاده است. قرآن نخستین کتاب فرستاده شده نبود:
همانگونه که محمد صلی الله علیه و سلم نخستین رسول و فرستاده نبود. پیش از این بر ابراهیم صحیفه هایی فرستاده شد و خداوند موسی را با دادن تورات عزت داد ومسیح انجیل را آورد و این کتاب ها وحی خداوند متعال بودند که بر پیغمبرانش وحی نموده بود و آن چه که ثابت می کند که این قرآن وحیی از طرف خداست آن است که او ایمان به تمام پیغمبران را اثبات می کند و در میان هیچ کدام تفاوتی قایل نمی شود. خدای فرماید{به راستي آنان که به خدا و فرستادگانش كفر مي‌ورزند و مي‌خواهند در ميان خدا و فرستادگانش جدايي بيندازند و مي‌گويند به برخي ايمان مي‌آوريم و برخي [ديگر] را انكار مي‌كنيم و مي‌خواهند بين اين [و آن] راهي برگزينند (150)اين گروه در حقيقت كافرند و براي كافران عذابي خوار كننده آماده ساخته‌ايم (151)و كساني که به خدا و رسولانش ايمان آوردند و بين كسي از آنان فرق نگذاردند، اينان، خداوند پاداششان را به آنان خواهد داد و خداوند آمرزنده مهربان است 152}[سوره نساء آیه 152-150]
اما مقدار زیادی از کتابهای پیشین مفقود شده بود و اکثر آنان کهنه گشته و در معرض تحریف و تبدیل قرار گرفته بودند.
اما خداوند متعال حفظ قرآن را بر عهده گرفته بود. خدای متعال فرماید {بي گمان ما قرآن را فرو فرستاده‌ايم و به راستي ما نگهبان آن هستيم} [سوره حجر آیه 9]
و آن را نگهبان پیام دیگر کتب و ناسخ آنها قرار داده است. خدای فرماید {و [اين] كتاب را به راستي [و] تصديق كننده كتابي که پيش از آن است و بر آن حاكم است به تو نازل كرديم}[سوره مائده آیه 48] .
و خداوند آن را به بیان کننده همه چیز توصیف می کند. خدای فرماید {و بر تو كتاب [آسماني] براي روشن ساختن هر چيزي و راه نمودن و رحمت و مژده دادن مسلمانان نازل كرديم} [سوره نحل آیه 89]
و آن هدایت و رحمت است. خدای بلند مرتبه می فرماید {بي گمان دليلي از [جانب] پروردگارتان و هدايت و بخشايشي برايتان آمده است.} [سوره انعام آیه 157]
و آن به بهترین راه هدایت می کند. خدای فرماید {اين قرآن به راهي هدايت مي‌كند که آن استوارتر است و به مؤمناني که كارهاي شايسته مي‌كنند بشارت مي‌دهد که آنان پاداشي بزرگ دارند} [سوره اسراء آیه 9]
قرآن بشریت را در تمام قضایای زندگی به بهترین راه راهنمایی می کند.
وقرآن تمام نیازهای بشر را در بر دارد آن شامل اصول، عقاید، احکام، معاملات، آداب و دیگر چیزها است. خدای فرماید {هيچ چيزي را در كتاب (لوح محفوظ) فرو گذار نكرده‌ايم.}[سوره انعام آیه 38]
خداوند بلند مرتبه قرآن را بر رسول خدا نازل کرد و سنت نبوی را به او الهام نمود. خدای فرماید {آن (قرآن) جز وحي نيست که [بر پيامبر] فرستاده مي‌شود} [سوره نجم آیه 4]
و این به مانند قرآن است. رسول خدا صلی الله علیه و سلم می فرماید:"همانا به من کتاب و مانند آن داده شده است، همانا به من قرآن و مانند آن داده شده است" ( روایت از احمد است) سنت یک نوع وحی و الهام از طرف خداوند به رسولش محمد است. زیرا نبی خدا صلی الله علیه و سلم از هوی نفس سخن نمی گوید بلکه چیزی را می گوید که از جانب خداوند به ابلاغ آن به مردم، امر شده است. خداوند می فرماید {جز از آنچه به من وحي مي‌شود، پيروي نمي‌كنم و من جز هشدار دهنده‌اي آشكار نيستم} [سوره احقاف آیه 9]
سنت مصدر دوم از مصادر اسلام است و آن تمام آن چیزی است که از رسول خدا صلی الله علیه و سلم با سند صحیح و متصل به او روایت شده است از سخن و کردار و تقریر به معنی پذیرش یا توصیف .
سنت شرح دهنده وبیان کننده قرآن است به او اجازه داده شده است تا عموم، خصوص، اجمال و مختصر قرآن را تبین کند. خداوند می فرماید {[آنان را] با دلايل و كتابها [فرستاديم] و به تو قرآن نازل كرديم تا براي مردم روشن سازي آنچه را که بر آنان فرو فرستاده شده است و باشد که انديشه كنند} [سوره نحل آیه 44]
پس سنت شارح قرآن است و آیات آن را تفسیر کرده و احکام مختصر آن را به تفصیل بیان می کند. رسول خدا صلی الله علیه و سلم گاهی با سخن و گاهی با عمل و کردار و گاهی با هر دو، آیاتی را که بر او نازل شده بود، شرح می داد و سنت در بیان برخی از احکام و قوانین مستقل وارد شده است.
سنت مطهر رسول خدا تطبیق عملی احکام و عقاید و عادات و معاملات و آداب اسلامی است. رسول خدا صلی الله علیه وسلم آن چه را به او دستور داده شده بود اجرا می کرد و به مسلمانان دستور می داد تا به مانند او عمل کنند و خداوند به مومنان دستور داده است تا از سخنان و کردار او پیروی کنند تا ایمانشان تکمیل شود. خداوند می فرماید{به راستي براي شما، براي كسي که [پاداش] خداوند و روز قيامت را اميد مي‌دارد و خداوند را بسيار ياد مي‌كند، در رسول خدا سرمشقي نيكوست} [سوره احزاب آیه 21]
صحابه کرام رضوان الله علیهم سخنان و افعال رسول خدا صلی الله علیه و سلم را برای نسل های بعد از خود نقل کرده اند.
و هر نسل آن ها را برای نسل بعدی نقل کرده است و سپس آنها را تدوین کردند. ناقلان سنت در نقل آن بسیار سخت گیری می کردند و شرایط سختی برای پذیرش روایت قایل بودند و شرط پذیرش را هم عصر بودن راوی با کسی قرار داده بودند که از او روایت کرده است تا سند کاملا درست و مشخص به رسول خدا صلی الله علیه و سلم برسد و تمام کسانی که این روایت از آنان نقل شده است باید قابل اعتماد، ثقه، عادل، راستگو و امانتدار بوده باشند.
واجب است به قرآن و سنت به عنوان دو مصدر اساسی در دین اسلام ایمان داشته باشیم و از آنان پیروی و به آنها مراجعه کنیم و از اوامر آنها پیروی و از نواهی آنان دوری کنیم و اخبار وارده در آنان را تصدیق کرده و به چه در آنها از نام ها، صفات و افعال خداوند آمده است ایمان بیاوریم و به آن چه به دوستان مومن اش وعده داده و به آن چه به دشمنان کافرش تهدید کرده است باور داشته باشیم. خدای بلند مرتبه می فرماید {سوگند به پروردگارت، [در حقيقت] ايمان نياورند مگر آنكه در اختلافي که بين آنان در گرفت، تو را داور كنند. آن گاه از آنچه حكم كردي در خود هيچ دلتنگي نيابند و كاملا گردن نهند}[سوره نساء آیه 65]
و خداوند پاک می فرماید {و آنچه که رسول [خدا] به شما بدهد، آن را بگيريد. و از آنچه که شما را از آن باز دارد، بازآييد}[سوره حشر آیه 7]
چقدر خوشبخت است کسی که این راه را، که راه سعادت و خوشبختی است بپیماید.
